Kanał Mazurski to droga wodna, która miała połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z Morzem Bałtyckim. Kanał nigdy nie został dokończony, obecnie niszczeje, a szans na jego dokończenie obecnie nie ma.
Pierwsze plany budowy Kanału Mazurskiego sięgają drugiej połowy XIX wieku, kiedy to w Prusach powstała idea połączenia jezior mazurskich z Bałtykiem. Kanał Mazurski miał rozpoczynać się na jeziorze Mamry w okolicach dzisiejszego Węgorzewa na północnych krańcach Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i kończyć się w okolicach dzisiejszej miejscowości Drużba w obwodzie kaliningradzkim, gdzie miał łączyć się z rzeką Łyną, a następnie przez rzekę Pregołę połączyć Mazury z Morzem Bałtyckim.
Kanał Mazurski według planów miał mieć długość 50.4 km, szerokość 20-25 m i głębokość 2,5 – 3 m. Wynosząca 111 metrów różnica poziomów miała być zniwelowana za pomocą 10 śluz. Budowa kanału rozpoczęła się w roku 1911, jednak prace przerwała rozpoczęta trzy lata później I wojna światowa. Budowa została wznowiona już w czasie trwania III Rzeszy w roku 1934, lecz ponownie została przerwana w czasie II wojny światowej, w roku 1942, w chwili gdy Kanał Mazurski był już na ukończeniu (do ukończenia inwestycji brakowało tylko zakończenia prac przy niektórych śluzach).
Kanał Mazurski – stan obecny
Kanał Mazurski ma długość ponad 50 km, z czego 22 km znajdują się na terenach obecnej Polski. Na terenie Polski znajduje się 5 śluz (Leśniewo Górne – ukończona w 30%, Leśniewo Dolne – ukończona w 15%, Guja-Piaski – ukończona w 100% i działa do dziś, Bajory Wielkie – ukończona w 20%, Bajory Małe – ukończona w 70%). Po stronie rosyjskiej, gdzie w momencie przerwania prac kanał był niemal ukończony, infrastruktura oraz wyposażenie techniczne śluz zostało niemal całkowicie zdewastowane. Niestety także po stronie polskie to, co zostało z Kanału Mazurskiego jest obecnie atrakcją turystyczną tylko w teorii. Na kanale nie ma żeglugi, a nawet możliwości zwiedzania imponujących śluz są bardzo ograniczone choćby w wyniku braku dróg dotarcia do nich oraz złego stanu technicznego.
[Kanał Mazurski – imponująca śluza w Leśniewie Górnym]
Kanał Mazurski – co dalej z kanałem
W czasach, w których powstawała idea budowy Kanału Mazurskiego leżał on w całości na terenach, należących do państwa niemieckiego, Prus Wschodnich. Budowa kanału należała więc do żywotnych interesów Niemiec. Dziś kanał leży na terenie polskich Mazur i należącego do Federacji Rosyjskiej obwodu kaliningradzkiego. Patrząc na stosunki polityczne pomiędzy obydwoma państwami na których znajduje się Kanał Mazurski, trudno obecnie wyobrazić sobie dokończenie kanału w bliższej czy nawet w dalszej przyszłości, a nawet celowości jego powstania. Wydaje się, że można jednak z czasem spodziewać się rozpoczęcia mozolnego odbudowywania – przynajmniej w części – kanału po stronie polskiej, który mógłby stać się jedną z głównych atrakcji turystycznych Mazur.
Źródła: KanalMazurski.pl | Wikipedia.org
